Larynx paralyse
Wat is een larynx paralyse?
De larynx of het strottenhoofd heeft als functie de regeling van de luchtvloei, stemproductie en preventie van voedselinhalatie. Indien de spieren rondom de larynx of de bezenuwing ervan gestoord zijn kan de larynx niet normaal functioneren. Larynx paralyse ontstaat als de zenuw die het dorsale larynxspiertje bezenuwt defect geraakt.
De oorzaak kan zowel aangeboren als verworven zijn en de afwijking komt zowel bij hond als kat voor.
- Aangeboren vorm: is gerapporteerd bij de Bouvier, Bull terriër, Dalmatiër, Rottweiler en Husky.
Bij de Bouvier is het een erfelijke vorm. Bij de aangeboren vorm treden symptomen meestal op voor de leeftijd van 1 jaar. - Verworven vorm: is meest gerapporteerd bij de Labrador en Golden retriever, Sint Bernard en Ierse Setter en meestal rond de leeftijd van 9 jaar. Het is ook bij katten gerapporteerd.
Meestal is er geen duidelijke oorzaak, maar soms vindt men uitlokkende oorzaken zoals: een tumor in het mediastinum of in de hals die drukt op de laryngeus zenuw, trauma in de hals na een vechtpartij, na chirurgie aan de schildklier. Ook zenuwziektes of spierziektes kunnen hun invloed hebben op de larynx. Hypothyroidie (schildklier disfunctie) kan een polineuro- of myopathie opwekken met larynxparalyse als gevolg.
Symptomen larynx paralyse
Trage evolutie van de aandoening. Veranderingen in stemklank gevolgd door kokhalzen en hoesten vooral bij eten of drinken. Verlies van uithoudingsvermogen en abnormaal geluid bij inademen. (inspiratoire stridor). Ergere symptomen naargelang de ziekte verder evolueert met finaal episodes van erge moeilijke ademhaling, blauw worden en flauw vallen.
Diagnose larynx paralyse
Moeilijke inspiratie ademhaling die niet verbetert met het openen van de muil. Soms longontsteking ten gevolge van verslikking. Soms ziet men op andere plaatsen spieratrofie in het geval van polineuropathie. Bloedanalyse kan hypothyroidie aantonen. Radiografie kan ev. aanwezige pneumonie of megaesofagus t.g.v. polineuropathie aantonen.
Direct onderzoek van de larynx onder lichte anesthesie is noodzakelijk voor een exacte diagnose. Hierbij ziet men dat één van de larynx plooien niet genoeg beweegt bij de in en expiratie in vergelijking met de andere zijde. De stemband blijft immobiel en wordt naar de middenlijn getrokken bij de inspiratie.
Behandeling larynx paralyse
Spoedbehandeling bij acute cyanose en collaps.
Corticosteroïden intraveneus 2x daags, zuurstof, afkoeling (bad of ijswater), sedatie,
Indien dit allemaal niet snel helpt is een spoed tracheostomie nodig.
Chirurgie bij larynx paralyse
Meest toegepaste techniek is de:
- Unilaterale lateralisatie van het arytenoïd kraakbeen.
- Bij de lateralisatie van het arytenoïd kraakbeen wordt er aan de buitenzijde van de larynx een benadering gedaan van het dak en de zijkant van de larynx kraakbeenderen. Het defecte spiertje op het dak van de larynx wordt vervangen door een blijvende hechting die daardoor de stemband naar buiten opspant zodat er in de larynx terug passage mogelijk is van lucht.
De stemband mag echter niet te veel opgespannen worden want dan sluit de epiglottis niet voldoende de stemspleet af bij het slikken en kan er een verslikkingspneumonie ontstaan.
- Bij de lateralisatie van het arytenoïd kraakbeen wordt er aan de buitenzijde van de larynx een benadering gedaan van het dak en de zijkant van de larynx kraakbeenderen. Het defecte spiertje op het dak van de larynx wordt vervangen door een blijvende hechting die daardoor de stemband naar buiten opspant zodat er in de larynx terug passage mogelijk is van lucht.
- Uitzonderlijk wordt er soms over gegaan tot permanente tracheostomie::
- Hierbij wordt een permanente opening gemaakt tussen de luchtpijp en de huid net achter de larynx. Hierdoor kan lucht ongehinderd doorstromen naar de longen. Echter ook vreemde voorwerpen (stof, water etc.) kunnen ongehinderd geaspireerd worden en pneumonie (longontsteking) veroorzaken. Dergelijke honden moeten zeker vermijden om in het water te zwemmen of in een dicht korenveld te lopen. Deze techniek is ook enkel geïndiceerd bij patiënten met hoog risico op verslikking ten gevolge van myopathie, neuropathie met megaesofagus, hernia hiatus esofagei en gastrointestinale stoornissen. Permanente tracheostomie vraagt ook voor altijd intensieve begeleiding en oplettendheid van de eigenaar.
- Hierbij wordt een permanente opening gemaakt tussen de luchtpijp en de huid net achter de larynx. Hierdoor kan lucht ongehinderd doorstromen naar de longen. Echter ook vreemde voorwerpen (stof, water etc.) kunnen ongehinderd geaspireerd worden en pneumonie (longontsteking) veroorzaken. Dergelijke honden moeten zeker vermijden om in het water te zwemmen of in een dicht korenveld te lopen. Deze techniek is ook enkel geïndiceerd bij patiënten met hoog risico op verslikking ten gevolge van myopathie, neuropathie met megaesofagus, hernia hiatus esofagei en gastrointestinale stoornissen. Permanente tracheostomie vraagt ook voor altijd intensieve begeleiding en oplettendheid van de eigenaar.