Urinewegproblemen bij de kat
Urinewegproblemen komen bij onze huiskatten veel voor, zowel bij mannelijke als vrouwelijke dieren. De verzamelnaam voor een reeks aandoeningen is FLUTD ( de afkorting van Feline Lower Urinary Tract Disease). Meerdere factoren vormen de oorzaak van de ontstekingsreacties in de lagere urinewegen (blaas en plaskanaal).
Oorzaken FLUTD
FIC - Feline idiopatische cystitis
Feline idiopathische cystitis. Deze vorm van ontsteking is verantwoordelijk voor meer dan 60% van de aandoeningen van de urinewegen bij de kat. Meerdere elementen zullen een rol spelen in het ontstaan van dit probleem maar stresssituaties zijn een belangrijke oorzaak. Deze stress ontstaat door allerlei redenen: aanwezigheid van andere katten, verandering in gewoontes, te weinig propere kattenbakken voor te veel katten, een verhuizing, nieuwe huisgenoten ea... Deze katten hervallen vaak, mede door nieuwe stress.
Urinekristallen/-stenen
De tweede meest voorkomende oorzaak van urinewegaandoeningen bij katten is kristalvorming en urinestenen. De kristallen worden in de urineblaas gevormd. Dit komt onder andere door een te hoog mineraalgehalte in de voeding en door stoornissen in het metabolisme van het dier. Deze kristallen kunnen samenklonteren tot pijnlijke stenen. Zij zullen een chronische blaasontsteking veroorzaken of vormen samen met andere cellen en/of eiwitten in de urine pluggen die in het plaskanaal kunnen verstoppen.
Door de variatie aan minerale kristallen ontstaan stenen met een verschillende samenstelling: de meest voorkomende zijn struviet-, calciumoxalaat-, ammoniumuraat-, en cystinestenen.
Meerdere steentypes kunnen ook samen voorkomen. De grootte varieert van enkele mm tot enkele cm. Door de urine-analyse kan men de aard van de kristallen en dus het type van de steen bepalen. Dit is belangrijk om te kunnen bepalen welke behandeling het meest geschikt is.
Steenvorming in de urinewegen wordt urolithiasis genoemd. In het geval van blaasstenen zal uw dierenarts voorstellen deze steentjes operatief te verwijderen. Nadien zullen deze steentjes in het labo geanalyseerd worden. De bepaling is belangrijk voor de verdere behandeling. Hierin speelt de voeding een doorslaggevende rol.
Plugvorming, verstopping, obstructie van urethra
Verplaatst een steen zich tot in de urinebuis (urethra) dan ontstaat een milde tot ernstige verstopping. Als uw kat niet meer kan plassen (blijven persen, druppeltjes urine of bloed, hevige pijn) dan kan er levensgevaar dreigen en is een dringende interventie door uw dierenarts noodzakelijk.
Idiopathische cystitis, kristalvorming, plugformatie en steentjes kunnen samen voorkomen en vormen de oorzaak van urethra obstructie.
Predisponerende factoren
Meerdere factoren beïnvloeden het onstaan van urinewegproblemen. Overgewicht, frequentie en hoeveelheid van urineren en een niet uitgebalanceerde voeding zijn slechts enkele mogelijkheden die de kans op kristalvorming in de urine kunnen verhogen. Bovendien hangt de kans op struviet-en oxalaatstenen af van de leeftijd en het geslacht van de kat.
Ook erfelijke factoren spelen een rol. Zo zijn bepaalde rassen meer voorbestemd voor het ontwikkelen van urinestenen zoals de Burmees, de Perz en de Brits korthaar.
Symptomen
Een kat met FLUTD kan zich erg ongemakkelijk voelen. Let daarom zeker op de volgende signalen:
- Bloed in de urine (lichtroze urine)
- Plast regelmatig in huis of op ongewone plaatsen
- Urineert vaker en in kleine hoeveelheden
- Likt regelmatig de genitale streek
- Blijft langere tijd in urineerhouding zitten
- Drukt of toont tekenen van pijn (miauwen,ineengedoken houding, kop gebogen, gekromde rug...) tijdens het urineren
- Gebrek aan eetlust
- Gedragswijzigingen
Een kat die niet meer plast of gespannen plast heeft mogelijk te kampen met verstopte urinewegen. Neem in dat geval ONMIDDELLIJK contact op met uw dierenarts: een verstopping kan namelijk FATAAL aflopen.
Behandeling
De behandeling zal gericht zijn op verschillende gebieden maar de preventieve maatregelen voor het voorkomen van herval zijn zeer belangrijk.
Ingreep door de dierenarts
Een sondage van de blaas en/of chirurgie zijn belangrijke interventies voor het opheffen van een obstructie. Hierna is een opname voor minimum 24 uur noodzakelijk om de urineproductie te controleren. Bij zeer ernstige en steeds recidiverende blaasobstructies bij katers zal een perineale urethrostomie voorgesteld worden. Deze operatie verbreedt definitief het plaskanaal waardoor geen verstopping meer kan optreden. De dierenarts kan medicatie meegeven zoals antibiotica, pijnstillers, ontstekingsremmers, antispasmodica of relaxantia.
Feromonen
Een idiopatische cystitis kan stressgerelateerd zijn. Hier kunnen feromonen helpen om uw kat beter te laten omgaan met de sressvolle situaties. Indien er geen medische oorzaken gevonden zijn voor het overmatig urineren op allerlei plaatsen is het aan te raden contact op te nemen met een gedragsdeskundige voor katten.
Voeding
Speciale dieetvoedingen beïnvloeden de zuurtegraad van de urine waardoor bepaalde steensoorten oplossen of de kristalvorming wordt tegengehouden. Omega 3-vetzuren zijn ontstekingsremmers en worden aan de voeding toegevoegd waardoor de reacties van de blaaswand verminderen en zo de pijn verzachten. Tevens worden de minerale bouwstenen (kristalvorming) in de voeding geminimaliseerd.
De dierenarts zal aan de hand van de steenanalyse en het urineonderzoek bepalen welke voeding het beste bij uw kat past.
Introduceer de nieuwe voeding geleidelijk: meng ze met uw gebruikelijke kattenvoeding en verhoog dagelijks de hoeveelheid nieuwe voeding, tot de overgang compleet is.
Tips and tricks
1. Wijzig nooit de voeding van uw kat zonder dat u eerst uw dierenarts raadpleegt, ook al lijkt het dier genezen.
2. Stop de medicatie niet voortijdig, er kunnen zich kristallen vormen terwijl uw dier perfect gezond lijkt.
3.Zorg ervoor dat uw kat meer drinkt, een waterfontijn is een goed idee, omdat katten graag drinken van stromend water, en voorzie meerdere soorten water.
4. Ververs de kattenbakken regelmatig. Ideaal is om een kattenbak te voorzien per kat plus één extra.
5. Beperk stresssituaties en veranderingen in de leefomgeving van uw kat. Zie ook I love happy cats-boek van Anneleen Bru.